Прыказкі і прымаўкі
Скарбы роднай мовы
Багатыя на цікавыя словы беларускія прыказкі і прымаўкі. Прыказка - трапны выраз з павучальным сэнсам. Невялікія па форме, яны нясуць глыбокі сэнс. Часцей за ўсё ўжываюцца як гатовыя выказванні. У іх адлюстроўваецца характар народа, яго жыццёвы вопыт. Гэтыя мініяцюрныя творы могуць выкарыстоўвацца ў любых прыдатных сітуацыях. Яны лёгка запамінаюцца, у тым ліку дзякуючы рыфме:
СОН НА ЗАЎТРА АДКЛАДЗІ, А СПРАВУ СЁННЯ ДАВЯДЗІ.
Прымаўка - гэта ўстойлівае выслоўе, якое не мае выразнага павучальнага сэнсу. Яна ўжываецца звычайна ў адносінах да пэўнай асобы, падзеі, не ставіць задачай абагульніць ці зрабіць нейкія высновы:
НА АДЗІН ДЗЕНЬ СЕМ ПЕРАМЕН.
(Паводле М,К, Чарнякевіча "Таямніцы роднай мовы. Прыказкі і прымаўкі")
Як сказаць тое самае, але па-беларуску.
па-руску
Всем сёстрам по серьгам.
При солнышке тепло, при матери добро.
Век живи, век учись.
Всему своё время.
Без труда не вытащишь и рыбку из пруда.
Делу - время, а потехе час.
За двумя зайцами погонишься - ни одного не поймаешь.
1. Кожнай сястрыцы па завушніцы.
2. Кожнаму сыну хатуль за спіну.
3. Усякаму сваяку хоць бы па медзяку.
1. Птушка рада вясне, а дзіця - мамцы.
2. Нідзе няма лепш, як у сваёй маці.
3. Ніхто столькі жалю не мае, як родная мама.
4. Матчыны рукі заўсёды мяккія.
1. Колькі робіш, столькі вучыся.
2. Што жывём, то вучымся.
1. Без пары няма і травы.
2. Без часу не будзе і квасу.
3. На ўсё свой час.
1. Па дарозе ідучы, грыбоў не набярэш.
2. Трэба нахіліцца, каб з ручая напіцца.
3. Каб рыбу есці, трэба ў ваду ўлезці.
1. Перш папрацуй, а тады й патанцуй.
2. Гульня ды не штодня.
3. Была нядзеля - і мы дудзелі, цяпер серада - працуй грамада.
1. Хто два зайцы гоніць, ніводнага не здагоніць.
2. Разам дзвюх сарок за хвсот не ўтрымаеш.
3. За сем работ бярэцца, а ні адна не ўдаецца.
4. Хто зашмат жадае, той нічога не мае.